De koffiemarkt groeit nog steeds gestaag. Koffie bevindt zich inmiddels in de Third Coffee Wave. De nieuwste koffietrends zijn slow coffee, coldbrew en smart coffee.

Snelfilter
In de negentiende eeuw ontstond een explosieve handel in de exotische koffieboon en stroomde koffie de Hollandse huishoudens binnen. In de koffiegeschiedenis heet dit ook wel de First Wave. In Amerika ontstond in de jaren zestigvan de vorige eeuw, met de opkomst van de supermarkt, de behoefte aan constante kwaliteit. De vacuüm gezogen zilverkleurige verpakkingen met gemalen en low-quality Robustabonen die automatisch waren gebrand, vulden de schappen. Velen denken met een warm gevoel terug aan de snelfilterkoffie van de jaren zeventig die uit het kunststof koffieapparaat druppelde. Op smaak gebracht met een lepeltje Buisman en koffieroom.

Urban lifestyle
In diezelfde tijd kreeg Amerika oog voor de Italiaanse koffie, zoals espresso en cappuccino. Bedrijven als Starbucks en Peet’s werden opgericht en in de jaren tachtig vormden zich koffie ketens. De Second Wave was een feit. In de jaren negentig, onder meer door Amerikaanse televisieseries als Friends en Frasier, ontstond de hype om koffie buiten de deur te drinken. De barista werd een beroep, customized coffee werd een hype en bekers to go waren symbool voor de urban lifestyle.

Third Wave
Ook in Nederland begonnen we ons af te zetten tegen de ouderwetse pruttelkoffie. Ook wij wilden werelds worden. Begin deze eeuw is de Senseo geïntroduceerd, met de koffiepads waarmee een kunstmatig schuimlaagje aan de koffie werd toegevoegd. Vervolgens kwam de Nespressomachine, die meer richting de Italiaanse stijl ging. Mensen met échte smaak en stijl stapten over op een espressomachine. Vooral in de Scandinavische landen is er een groeiende weerstand tegen de koffie van Starbucks, die tegenwoordig als standaard geldt. Dus hebben de barista’s van de Third Coffee Wave het handmatig zetten van koffie tot kunst verheven, sierlijk schenken ze het water van de juiste temperatuur uit over de versgemalen bonen in een dripping-station.

Smart coffee
In de lichte koffie proef je vruchten of chocolade. Geen blends, maar single estate-bonen – liefst handgeplukt en ter plekke geroosterd omdat anders de natuurlijke smaak verloren gaat. Deze slow coffee is heerlijk rustgevend, maar niet echt handig in een jachtig bestaan. Gelukkig zijn er genoeg technologische ontwikkelingen die koffie-aanbidders een handje kunnen helpen. De combinatie tussen ambacht en technologie wordt komende jaren een belangrijk thema. Net als andere huishoudapparaten worden ook de koffiemachines slim. In de volgende generatie koffiemachines kun je koffie zetten met een simpele klik op je iPhone. Ook de smaak en sterkte van de koffie heb je in eigen hand, want je kunt zelf de precieze hoeveelheid koffie, het water en zelfs de grofheid van de maling bepalen. Bijvoorbeeld met de Orenda, die onlangs in de Verenigde Staten werd geïntroduceerd. Een smaakvol ontworpen koffiemachine, mogelijk gemaakt door crowdfunding.

TopBrewer
Ook het Deense bedrijf Topbrewer heeft een ingenieus apparaat ontwikkeld waaraan geen barista meer te pas hoeft te komen. Elk type koffie, van espresso tot cappuccino, komt in de gewenste sterkte uit een ingebouwde kraan. Binnenkort wordt ook een coldbrew-variant gelanceerd, een nieuwe koffie-hype. Niet te verwarren met iced coffee, want die wordt warm gezet en teruggekoeld met ijs. Ook bij coldbrew is de échte koffiesmaak goed te proeven, want hij moet enkele uren trekken in koud water.

Thee
Met de lichter gebrande koffie die niet onder hoge druk wordt geperst, is de stap naar thee snel gemaakt en dat is dan ook een ontwikkeling die we al zien. De focus verschuift immers naar gezondheid. We willen lichtere voedingsmiddelen en dranken met pure smaken en natuurlijke ingrediënten. Er komt steeds meer aandacht voor kwalitatieve ‘losse’ thee en er ontstaan speciale theebars. Eigenlijk is thee zetten veel ingewikkelder dan koffie maken. Bij elke theesoort horen een andere hoeveelheid, temperatuur en bereidingstijd. Toch is dit nog steeds het enige drankje in de horeca dat je zelf moet bereiden. Hoewel thee, op water na, de meest gedronken drank is op aarde, is de technologie nooit veel verder gekomen dan de uitvinding van de waterkoker. Met de groeiende aandacht voor kwalitatieve thee en de bereiding ervan gaat het niet lang duren voordat er theemachines op de markt komen die de ultieme thee kunnen zetten. Met ingebouwde weegschaal, plus in te stellen temperatuur en tijd.

Naast coldbrew coffee wordt 2018 het jaar van de coffee-cocktails. Ook gaan we zien dat steeds mee koemelk wordt vervangen door plant based milk, zoals rijstmelk en amandelmelk, want vegan wordt komend jaar groot. Daarnaast wordt herkomst belangrijk: we letten meer op waar de koffie vandaan komt en hoe deze wordt gemaakt.

Dit artikel verscheen eerder in Juist Magazine.